Dr. Genç: “Eğer bebeğinizin gelişimi ortalamadan düşükse
yakın takibe alınmalı”
Kadın Hastalıkları ve
Doğum Uzmanı Op. Dr. CüneytGenç, Türkiye’nin ‘ilk bebek dostu muayenehanesi’ ve gelişme geriliği
olan bebeklerde rahim içi ölüm oranının arttığına dikkat çekerek anne
adaylarını uyarıyor.
Ankara’da, anne ve bebekler için ücretsiz eğitimler veren
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Operatör Doktor Cüneyt Genç, doğum sonrası
bebeklerin sağlıklı gelişmesi için emzirme desteği sağlıyor. 2005 yılında
Ankara Bayındır Hastanesi’nde, anne adaylarına emzirme desteği vermeye
başladığını ifade eden Doktor Genç, hem doğum öncesi hem de doğum sonrasında
emzirmenin önemine dikkat çekiyor.
UNICEF’in başlattığı bu proje, Türkiye’de Sağlık
Bakanlığı’nın uzman ekiplerinin verdiği eğitimlerle bebek dostu hastaneler ve
muayenehanelerde 1991 yılında yaşama geçti. Türkiye’de ise Dr. Genç, bu proje
kapsamında emzirme danışmanlığı sertifikasına sahip olarak, bebek dostu bir
hastanede yürüttüğü bu eğitimleri 2008 yılında kendi muayenehanesine taşıdı.
Genç, ‘Ulusal Bebek Dostu Hastaneler Değerlendirme Ekibi’ gözetiminde yapılan
çalışmalar sonucu İl Sağlık Müdürlüğü tarafından Türkiye’nin ilk ve tek ‘bebek
dostu muayenehanesi’ unvanının sahibi olmayı başardı.
‘Bebek dostu hastane ve muayenehaneler’ bebeklerin doğumdan
hemen sonra emzirmeye başlatılması, emzirmede sık karşılaşılan problemlerin
çözülmesi, ilk 6 ay sadece anne sütü verilmesi ve 6. aydan sonra uygun ek
gıdalarla beraber emzirmenin 2 yaşına kadar sürdürülmesi amaçlanıyor.
ANNELERE ÜCRETSİZ
EMZİRME DESTEĞİ VERİLİYOR
Dr. Genç, ‘bebek dostu muayenehane’sinde, anne sütü ve
emzirme eğitimlerini her ayın ilk cumartesi günü aralıksız ve ücretsiz olarak
vermeye devam ediyor. Bebeğin anne sütünden daha fazla yararlanması gerektiğini
belirten Genç, “Annelerin emzirme oranını arttırmak, bebeklerin anne sütünden
daha fazla yararlanmasını sağlamak ve anne adaylarını doğum öncesi ve sonrası
bilinçlendirmek için yaklaşık 9 yıldır aralıksız her ay bu eğitimleri vermeye
devam ediyorum. Sadece kendi hastalarıma değil dışarıdan da destek almak için
gelen annelere ücretsiz bir şekilde eğitim veriyorum. Amacım anne ve bebek
sağlığının iyileştirilmesi için farkındalık ve bilinç yaratmak. Doğum
sonrasında eğer kadın bebeğini emziremiyorsa, yaptırdığınız başarılı doğumun
hiçbir önemi kalmıyor. Annenin ruh hali bebeğin sağlığı için bu hizmeti vermek
istedim. Çok önemli geri dönüşler alıyorum hastalar bu hizmet sayesinde
bebeğini uzun süre sağlıklı bir şekilde emziriyor” dedi.
EMZİRMEYE DAİR HERŞEY
ANLATILIYOR
Bu eğitimlere gebeliğinin 30. haftasını doldurmuş anne
adaylarının katılmasını tavsiye eden Dr. Genç, “Yaklaşık 90 dakika süren
eğitimlerde, slayt ve video gösterimi ile sunumun yanında maket meme ve bebek
eşliğinde pratik yapılıyor. Eğitim sonunda detaylı bir broşürü yine ücretsiz olarak
dağıtıyoruz. Eğitimde öncelikle anne sütünü tanıtıyor ve bebek için neden en
önemli besin olduğunu anlatıyoruz. Sütün nasıl yapıldığını anlatarak, emziren
annelerin sütlerini arttırmak için gereksiz çabalara girmesini önlemek
istiyoruz. Annenin bebeği nasıl tutması gerektiğini ve son olarak bebeğin
memeyi nasıl kavraması gerektiğini slayt, video ve maket üzerinde gösteriyoruz.
Bütün sunum ve eğitim sırasında emzirme konusunda toplumda yer etmiş yanlış
inanışlar ve ön yargılar ile yanlış uygulamalar hakkında bilgilendiriyoruz.
Katılımcılar istedikleri zaman katkı yapabiliyorlar. Eğer varsa önceden emzirme
deneyimi yaşamış gebe katılımcıların tecrübelerini de dinliyoruz” şeklinde
konuştu.
RAHİM İÇİ ÖLÜM
ORANLARI ARTIYOR
Doğum öncesi ve sonrasında önemli sorunlara yol açan rahim
içi gelişme geriliğinin artışına ve gebeliklerin yüzde 3 ila 7’sinde bebeğin
gelişiminin akranlarına göre daha az olduğuna dikkat çeken Genç, “Eğer bebeğin
büyümesi ortalamaya göre daha az ise anne adaylarının hem kendilerini hem de
bebeklerinin gelişimlerini iyi izlemeleri çok önemli. Rahim içi gelişme
geriliği, vaktinde tanı koyulması, yakın takip ve vaktinde doğum ayarlaması ile
en az hasarla atlatılabilir. Bebek boy, kilo ve vücut gelişimi bakımından
ortalamadan düşük seviyede gelişim gösteriyorsa biz buna ‘intra uterin gelişme
geriliği’ diyoruz. Bu durumda bebeğin gelişimini doğru tamamlayamaması söz
konusu olabilir. Göstergelerin iyi okunması bu açıdan yaşamsal önem taşıyor.
Gelişme geriliği yakın takibe alınarak zorunlu hallerde doğum, normal
zamanından erkene çekilebilir. Rahim içinde oksijen azlığına maruz kalan
bebeklerde doğum sonrasında kan şekerinin ve vücut ısısının düşmesi söz konusu
olabilir. Aynı şekilde besin bebeğe gitmediği için, gebelik tansiyonu,
pıhtılaşma bozukluğu ve anne adaylarının sigara içmesi maalesef bebek ölüm
oranlarını arttırıyor. Özellikle yirmi haftanın üzerinde gelişme geriliğinden
dolayı rahim içinde ölen bebek sayıları her geçen gün artış gösteriyor”
ifadelerine yer verdi.
Rahim içi gelişme geriliğinin kesin bir tedavisinin
olmadığını söyleyen Dr. Genç, “Bu durumda doğum zamanı iyi ayarlanmalı.
Vaktinde yani bebeğin rahim içinde büyümesi durduğunda, oksijeni azaldığında
doğum yaptırılarak bebeğe zarar gelmesi önlenebilir. NST ve ultrason ile biofizik
profile bakılır. Gerekli ise dopler ultrason ile bebeğin ve rahmin kan akımları
izlenir. Testler olumsuz sonuçlara işaret ediyorsa doğumu gerçekleştirmek,
normal zamanını bekleyerek bebeği içerde bırakmaktan daha faydalıdır” şeklinde
konuştu.
ANNE ADAYLARI NE
YAPMALI?
Gebelik süresince kilo artış ve azalışının dikkatle
izlenmesi gerektiği uyarısında bulunan Dr. Genç, bebeğinin gelişiminde sorun
yaşayan anne adaylarına tavsiyelerde bulundu. Genç, “Bebeğinin gelişiminde
sorun yaşayan anne adayları öncelikle yaşam standartlarına dikkat etmeli ve
sağlıklı beslenmeli. Sigara ve alkolden tamamen uzak bir gebelik geçirilmesi
çok önemli. Kilo artış ve azalışı dikkatli şekilde kontrol edilmelidir. Az
beslenen anneler günlük kalori alımlarını 2500 kalorinin üzerine çıkarmalıdır.
Bebeğe giden kan ve oksijen miktarını arttırmak için gebelerin, istirahatleri
sırasında genellikle ağırlıklarını sol tarafa vermeleri, sola doğru yan
yatmaları olumlu etki yaratabilir. Elbette bol su tüketilmesi de gebeler ile
paylaşılabilecek en değerli tavsiyelerden. Bu yöntemler bebeğin rahim içinde
kanlanmasını arttıracağından büyümeye bir miktar daha katkı sağlanacak ve anne
rahminde bebek için biraz daha zaman kazanılmış olacaktır” dedi. Genç, ayrıca
dünya genelinde sezaryen artışlarını vurgulayarak, normal doğumda hastanın
günlük yaşamına dönmesinin kolaylaştığını, kinci doğumun rahat olabileceğini ve
emzirmenin daha sağlıklı olabileceğini de ifade etti.